Koolstofarme brandstoffen in de kijker
Mazout wordt meer en meer gecombineerd met hernieuwbare energiebronnen. Maar je vertrouwde verwarmingssysteem evolueert ook op andere vlakken. Aan de ketel wordt bijvoorbeeld voortdurend geschaafd, wat onder meer leidde tot de introductie van de condenserende stookolieketel en de modulerende stookolieketel. Die laatste past zijn vermogen voortdurend aan aan de warmtevraag. Met zulke innovaties komt de sector niet alleen tegemoet aan de groeiende belangstelling van jou als consument voor milieuvriendelijkere en voordeligere manieren om te verwarmen, maar ook aan het streefdoel van Europa om tegen 2050 volledig koolstofarm te zijn. Wil jij investeren in de toekomst? Hou rekening met het Vlaams verbod op de plaatsing van nieuwe stookolieketels in woningen die aansluitbaar zijn op het aardgasnet.
Maar er zijn nóg innovaties die de moeite waard zijn om even bij stil te staan. Zo werken wetenschappers momenteel volop aan de ontwikkeling van koolstofarme brandstoffen. Die brandstoffen hebben de volgende voordelen:
- ze zijn permanent beschikbaar en kunnen niet uitgeput raken
- ze zijn eenvoudig te vervoeren en op te slaan
- ze garanderen je een belangrijke mate van autonomie
- je kunt ze met slechts minieme aanpassingen gebruiken in je bestaande stookolieketel en -opslagtank
- ze bevatten minder fijne partikels en zijn koolstofarm (op termijn zelfs koolstofarml)
Voorlopig worden koolstofarme brandstoffen in ons land enkel in de transportsector ingezet, maar de bedoeling is om ze op termijn evengoed voor verwarmingstoepassingen te gebruiken. We nemen ze hier onder de loep
4 soorten koolstofarme brandstoffen
Er bestaan vier verschillende soorten koolstofarme brandstoffen. Daarvan horen er drie tot de categorie biofuels of biobrandstoffen, namelijk FAME, Biomass-to-Liquid en HVO. En tot slot heb je nog de E-fuels. Even voorstellen …
1. Fame
FAME staat voor Fatty Acid Methyl Ester. Deze brandstof is gemaakt van gerecycleerde dierlijke en plantaardige oliën. FAME is hernieuwbaar en is dus een bron van duurzame energie. Het wordt gemengd met stookolie om die laatste brandstof te verduurzamen. De voordelen van FAME ten opzichte van een fossiele brandstof kunnen we als volgt samenvatten: een onbeperkte beschikbaarheid, biologische afbreekbaarheid, een lager zwavelgehalte en een lagere CO2-emissie. We mogen FAME zelfs koolstofarm noemen, omdat de brandstof bij verbranding niet meer CO2 uitstoot dan er nodig is voor zijn eigen productie. FAME is vandaag al beschikbaar in grote hoeveelheden, maar daar maakt vooral de transportsector momenteel gebruik van. Enkele testgezinnen in ons land en elders in Europa verwarmen al probleemloos op een mengsel van FAME en stookolie, maar de grote overstap op het vlak van verwarming moet dus nog volgen.
2. Biomass-to-Liquid (BtL)
De bekendste soort koolstofarme brandstoffen luistert naar de naam Biomass-to-Liquid en wordt gemaakt van biomassa zoals plantaardig afval, houtpulp, plantaardige olie of algen. Informazout bezocht met een delegatie van journalisten en vertegenwoordigers uit de industrie een interessant proefproject dat benzine, diesel, stookolie en zelfs kerosine produceert op basis van stro en hooi.
3. HVO
Deze koolstofarme brandstof wordt gemaakt door plantaardige oliën en vetten te behandelen met waterstof. Vandaar de naam HVO, die staat voor Hydrogenated of Hydrotreated Vegetable Oil. In onder meer Finland, Nederland, Azië en Amerika wordt HVO momenteel al op commerciële schaal geproduceerd en verkocht. Het verschil met FAME zit ‘m in de behandeling met waterstof, die een duurzame synthetische brandstof doet ontstaan uit plantaardige oliën. Tegenwoordig wordt steeds meer HVO geproduceerd uit afval- en restvetfracties die afkomstig zijn van de voedsel-, vis- en slachthuisindustrieën, en uit plantaardige oliefracties die niet van voedselkwaliteit zijn. HVO kan in de huidige dieselauto’s en in bestaande stookolieketels zowel puur gebruikt worden als in mengvorm. Deze koolstofarme brandstof stoot tot 90% minder CO2 uit in vergelijking met conventionele stookolie. De productiekosten van HVO zijn ook vergelijkbaar met die van stookolie.
4. E-fuels of Power-to-Liquid (PtL)
E-fuels zijn tot slot synthetische brandstoffen die worden gemaakt met behulp van zonne- of windenergie. De ‘e’ in hun naam verwijst naar die groene elektriciteit. E-fuels vormen een perfecte oplossing voor het typische probleem met groene energie uit wind en zon: het feit dat er een overproductie aan elektriciteit is op dagen met veel wind en veel zon, en een tekort op windstille en donkere dagen. Het overschot aan energie wordt vloeibaar gemaakt in de vorm van e-fuels, en die vloeibare brandstoffen kun je opslaan en later gebruiken om duurzaam mee te verwarmen. Concreet ontstaan e-fuels door CO2 te onttrekken aan de lucht en te combineren met waterstof. Dat laatste bestanddeel wordt uit water gehaald via elektrolyse met behulp van elektriciteit afkomstig van zonne- of windenergie. Het resultaat is dus een vloeibare koolwaterstof die geraffineerd wordt tot een vloeibare brandstof.
- Op onze blog werpen we een blik op e-fuels en brandstoffen van plantaardige oorsprong zoals HVO.
- Meer weten over koolstofdioxide? We publiceerden een artikel over dit belangrijke broeikasgas.
- Wist je trouwens dat je, wat de broeikasimpact betreft, moet kijken naar het totaalplaatje? Niet alleen de eindverbranding telt, waardoor stookolie het – in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht – bijvoorbeeld niet slechter doet dan aardgas.
Verwarmen met koolstofarme brandstoffen?
De nieuwe vloeibare brandstoffen zijn bijzonder geschikt voor verwarming, omdat ze in onze huidige verwarmingsketels gebruikt kunnen worden en geen grondige aanpassingen vragen van ons energiebevoorradingssysteem (in tegenstelling tot 100% elektrisch verwarmen, wat simpelweg niet haalbaar is met onze bestaande elektriciteitsvoorzieningen). Toch is het wellicht nog even wachten op hun grote doorbraak. Omdat er momenteel nog niet op hele grote schaal geproduceerd wordt, liggen de productiekosten van koolstofarme brandstoffen nog behoorlijk hoog, maar die kost zal dus dalen zodra de productievolumes toenemen.
Hoewel e-fuels in een Duits proefproject al in labo worden geproduceerd, zijn de ogen vooral gericht op HVO, waarvan de productiekosten vergelijkbaar zijn met die van stookolie. In het kader van een aantal Duitse, Oostenrijkse en Zwitserse en ook Belgische pilootprojecten is er bijvoorbeeld HVO (100% of in mengvorm met mazout) te vinden in tal van bestaande en nieuwe cv-ketels in woningen. Die mengvorm is goed nieuws, want ze laat een graduele overstap toe. Hoe groter de beschikbaarheid van HVO, hoe groter het aandeel ervan in de mengvorm zal worden, tot de overgang van fossiele naar koolstofarme brandstoffen helemaal voltrokken is. En zoals we eerder al vertelden is het grote voordeel dat moderne verwarmingsinstallaties zo goed als geen aanpassingen nodig hebben om op HVO te werken. De resultaten zijn alvast indrukwekkend:
- Zo stoot een woning met een vernieuwde verwarmingsinstallatie op 30% HVO in combinatie met isolatie 80% minder CO2-uit dan initieel.
- Met 50% HVO verlaagt de CO2-uitstoot van dezelfde woning zelfs met bijna 90%.
Ook van Biomass- en Waste-to-Liquidbrandstoffen wordt verwacht dat ze geleidelijk ingeburgerd zullen raken.
- Op onze blog verklaren we onze voorkeur voor een stapsgewijze overgang nader.
Bovendien laten we ons licht schijnen op andere ontwikkelingen die onze toekomst op het vlak van verwarming zullen bepalen, zoals het internet of things, dat je een beter inzicht geeft in de manier waarop je je toestellen gebruikt (en dus op je energieverbruik). Het IoT gaat natuurlijk verder dan verwarming; denk maar aan slimme ijskasten en slimme wasmachines.
Hybride verwarmen kan wél al probleemloos …
Hoewel de algemene introductie van koolstofarme brandstoffen dus nog niet voor morgen is, kun je wel degelijk al heel wat doen om nu duurzamer te verwarmen met stookolie.
Vervanging
Rendement
Duurzaam verwarmen
