Zonneboiler: werking (zónder terugdraaiende teller!)

Als je je stookolie-installatie combineert met zonne-energie, verbruik je een pak minder brandstof. Je profiteert van de gratis warmte van de zon, zodat het systeem garant staat voor een drastische besparing. En toch kun je op optimaal comfort rekenen. In dit artikel zoomen we in op de voordelen en de werking van een zonneboiler. Wist je dat je met dit systeem geen energie overdraagt op het elektriciteitsnet? Anders dan bij fotovoltaïsche panelen, ben je dus niet afhankelijk van (al dan niet) terugdraaiende tellers en moet je geen vergoeding betalen voor overtollige elektriciteit die je terug op het net injecteert.

Fotovoltaïsche of thermische zonnepanelen?

Twee soorten zonnepanelen

Concreet heb je de keuze uit twee zonne-energie-opties: fotovoltaïsche zonnepanelen en thermische zonnepanelen. We maken een gedetailleerde vergelijking tussen beide in een ander artikel op onze blog, maar het voornaamste verschil is dat fotovoltaïsche zonnepanelen zonlicht omzetten in elektriciteit voor elektrische apparaten en verlichting, terwijl thermische zonnepanelen deel uitmaken van een zonneboilerinstallatie en zonlicht omzetten in warmte.

Geen terugdraaiende teller!

Een zonneboiler slaat de opgewekte warmte op in een voorraadvat. Zo kun je alle energie volledig zelf gebruiken wanneer je wil – zelfs wanneer de zon niet schijnt. Je draagt met andere woorden geen energie over naar het net, hoeft geen injectietarief te betalen en moet je geen zorgen maken over al dan niet terugdraaiende tellers. Die situatie is wel anders voor eigenaars van PV-panelen. Bovendien is zonne-energie omzetten in warmte veel makkelijker dan zonne-energie omzetten in elektriciteit, waardoor thermische zonnepanelen een hoger rendement opleveren dan PV-panelen.

De werking van een zonneboiler

De 6 onderdelen van een zonneboiler 

Om te weten hoe een zonneboiler werkt, moet je de onderdelen van de installatie kennen. Dat zijn er zes:

1. De collectoren op het dak, ofwel vlakkeplaat- ofwel vacuümbuiscollectoren. Zij verzamelen energie uit zonlicht en zetten die om naar warmte. Om er het maximum uit te halen, plaats je je collectoren dan ook het best op een lichte plek, bij voorkeur zuidgeoriënteerd. 
2. Een opslagvat dat vaak zelf ook al 'zonneboiler' wordt genoemd. Dit vat moet op een vorstvrije plek staan en bevat een- tot tweemaal jouw dagelijks verbruik aan sanitair warm water. De naam van het vat zegt het zelf al: het slaat het warme water op tot het moment van verbruik.
3. Het collectorcircuit, dat bestaat uit met vloeistof gevulde leidingen die lopen van de collector naar het opslagvat. Om warmteverliezen te beperken, moeten die leidingen goed geïsoleerd zijn.
4. De pomp, om de warmte van de collectoren naar het opslagvat te transporteren. 
5. De elektronische regelaar die de temperatuur van de collectoren meet en de pomp aan- of uitzet. Zo’n regelaar laat bovendien toe om je hele systeem te programmeren. 
6. De bijverwarming die ervoor zorgt dat, wanneer je voorraad warm water uitgeput is of wanneer er onvoldoende zonne-energie beschikbaar is, je toch nog van warm water kunt genieten. Een stookolieketel is de ideale bijverwarming. 

Hoe verloopt het proces?

De collectoren vangen zonlicht op en zetten het om naar warmte, waardoor de temperatuur oploopt en de pomp gaat draaien. De opgewekte warmte wordt van de collector naar het opslagvat gevoerd, en als sanitair warm water opgeslagen in het opslagvat. De afgekoelde vloeistof wordt dan weer naar de collector gepompt om opnieuw op te warmen. Het voorraadvat zorgt ervoor dat de door de zon geproduceerde warmte wordt bijgehouden tot het moment dat je warm water nodig hebt. De pomp treedt automatisch in werking zodra de thermische collector warmer is dan het water in het voorraadvat. Als de collectortemperatuur te laag is, stopt de pomp met draaien. De opslagvattemperatuur stijgt zo geleidelijk doorheen de dag.

Werking zonneboiler: wat in de winter?

De combinatie van een stookolieketel en een zonneboiler tot een hybride installatie is goud waard. De zonneboiler zorgt niet alleen voor sanitair warm water, maar kan ook het voorbereidende werk doen (de voorverwarming), zodat je mazoutketel minder moet draaien en je dus brandstof uitspaart. Je ketel krijgt met andere woorden ondersteuning van je zonneboiler. Maar ook tijdens de donkerste maanden van het jaar werpt de combo zijn vruchten af – want je maakt je misschien zorgen over de werking van je zonneboiler in de winter, wanneer de dagen inderdaad korter zijn en er dus minder zonlicht op je thermische zonnepanelen valt. Maak je niet ongerust, want met een hybride systeem heb je zelfs op de kilste dagen voldoende warmte en warm water. Je mazoutketel steekt dan gewoon een tandje bij!

Grootte zonneboiler en -collector

Voor een gezin van vier personen volstaat een klassieke zonneboilerinstallatie met een zonnecollector van 4 à 5 vierkante meter en een boiler van 250 à 300 liter. Interesse? Neem dan ook eens een kijkje op de zonnekaart van de Vlaamse overheid. Daar kun je online een eerste inschatting maken van een zonthermische installatie op jouw dak.

De kostprijs van een zonneboiler

Een RESCert-installateur kan je een gedetailleerde offerte bezorgen. Wil je nu al een idee krijgen van de prijs? Op onze blog zetten we de factoren op een rij die er een invloed op hebben. Weet in elk geval dat je op zo’n € 1.000 mag rekenen per vierkante meter zonnecollectoren. Investeer je meteen in een nieuwe condenserende mazoutketel, dan schommelen de prijzen van een hybride systeem met mazoutketel en zonneboiler tussen € 7.500 tot € 10.000 (zonder de plaatsingskosten).