Wil je minder brandstof verbruiken en toch je comfort behouden? Dan kun je je verwarmingsinstallatie op mazout aanvullen met een boiler op zonne-energie. Voor alle gratis warmte die je van de zon gebruikt, spaar je stookolie uit. Pas als de zon onvoldoende warmte afgeeft, komt je stookolie-installatie in actie. Zo beschik je op elk moment over warm water voor je sanitair of verwarmingsinstallatie én daalt je energieverbruik! Lees hier alles over de combinatie van een zonneboiler met mazout.

Een zonneboiler werkt op zonne-energie, maar wat is zonne-energie?

De zon geeft ons warmte en licht en is dan ook een belangrijke bron van hernieuwbare energie. Een van de bekendste toepassingen voor zonne-energie zijn fotovoltaïsche zonnepanelen, die het licht van de zon omzetten in elektriciteit. Een zonneboiler werkt met thermische zonnepanelen die licht omzetten in warmte. Zo slaagt de zonneboiler erin om water op te warmen. Lees hier meer over het verschil tussen fotovoltaïsche en thermische zonnepanelen.

Hoe werkt een zonneboiler?

Om zonnestralen op te vangen en in warmte om te zetten, heb je thermische zonnepanelen of zonnecollectoren nodig. Die laat je op je dak plaatsen. De zonnestralen warmen de warmtegeleidende vloeistof in het circuit op, en de temperatuurstijging brengt een pomp aan het draaien. Zo wordt de vloeistof naar het opslagvat geleid. Via een warmtewisselaar geeft de warmtegeleidende vloeistof haar warmte af aan het water in het opslagvat. De watertemperatuur blijft stijgen zolang de zon schijnt en zolang temperatuur van de thermische zonnepanelen hoog genoeg is. Het opslagvat slaat het warme water op tot je bijvoorbeeld een douche neemt of de verwarming aanzet.

Waarvoor kun je een zonneboiler gebruiken?

Je kunt een zonneboiler voor twee toepassingen gebruiken: 

  • Sanitair warm water (SWW): je kunt de zonne-energie aanwenden om water op te warmen voor je douche, bad, vaatwasser, wasmachine, schoonmaak en andere sanitaire noden.
  • Voorverwarming van het water van de verwarmingsinstallatie: op dit moment is het in de meeste gevallen technisch nog niet haalbaar om je hele woning met zonne-energie te verwarmen. Daarom wordt zonne-energie vaak enkel gebruikt om water van de centrale verwarming voor te verwarmen.

Schijnt de zon in België genoeg om een zonneboiler te plaatsen?

Ja, er is in België voldoende zonlicht om zonne-energie in te zetten voor verwarming. 

België staat niet meteen bekend om zijn vele uren zon. Toch krijgen we voldoende zonlicht om zonne-energie actief toe te passen. In ons land hebben we jaarlijks tussen de 1.400 en de 1.700 uren zon, zo’n 60% van het aantal uren dat de zon in Spanje schijnt. Maar ook als de zon achter een wolk schuilt, kan je zonne-installatie de gratis warmte van de zon opslaan. Het licht van de zon is immers al voldoende om warmte op te wekken – en dat zonlicht is er zelfs als het bewolkt is. In de wintermaanden gebruik je het best je stookolie-installatie als back-up.

Waarom zijn een zonneboiler en mazout een ideale combinatie?

Je verwarmingsketel op mazout springt bij op momenten dat er te weinig zonlicht is om water te verwarmen.

Van maart tot oktober is er in Vlaanderen voldoende zon om te voorzien in je  behoeften en heb je dus geen bijverwarming nodig. Maar wat als de temperatuur van de thermische zonnepanelen te fel zakt? Op dat moment stopt de pomp met draaien en warmt het water in het opslagvat dus niet meer op. In de winter volstaat een zonneboiler met andere woorden niet om je verwarmings- en warmwaterbehoefte te vervullen. Maar geen nood: je stookolieketel treedt op als back-up! Hij werkt samen met je zonneboiler om te verzekeren dat je op elk moment genoeg warmte hebt om je comfort te behouden. Zolang er voldoende zonlicht is, blijf je besparen op je energieverbruik dankzij deze hybride manier van verwarmen.

Hoe werkt de combinatie van mazout met een zonneboiler precies?

In dit filmpje zie je hoe je stookolieketel en zonneboiler perfect samenwerken.

Wat heb je nodig voor een zonneboiler?

Een zonneboiler bestaat uit vier belangrijke onderdelen:

  • Thermische zonnepanelen vormen een vlak oppervlak. Daaronder nemen buizen – gevuld met een warmtevloeistof – de energie van de zonnestralen op.
  • Een netwerk van buizen leidt de opgewarmde vloeistof in de zonnepanelen naar een voorraadvat. Daar wordt de warmte overgedragen naar het sanitair water of het water in de verwarmingsinstallatie.
  • Het regelsysteem past de verwarming van het water aan in functie van het aantal uren zon en je verwarmingsbehoefte. Het schakelt automatisch de bijverwarming in, maar enkel wanneer dat nodig is.
  • Een bijverwarmingssyteem zoals een stookolieketel springt bij wanneer er niet genoeg zonnewarmte is.

Waarop moet je letten bij de plaatsing van zonnepanelen voor een zonneboiler?

De hellingshoek van de zonnepanelen is van cruciaal belang om je zonneboiler optimaal te laten werken. De ideale hoek is afhankelijk van verschillende factoren

  • De geografische ligging van je woning
  • Het type straling (diffuus of rechtstreeks)
  • De toepassing waarvoor je je zonnepanelen wilt gebruiken
  • Het type zonnepaneel

In een ideale wereld zijn thermische zonnepanelen tussen het zuidoosten en het zuidwesten georiënteerd in een hoek van 25° tot 60° ten opzichte van de horizon.

Om zoveel mogelijk zonne-energie te recupereren, zou de opstellingshoek van de thermische zonnepanelen moeten variëren met de seizoenen, in functie van de geografische ligging van je woning. In de winter zou de hellingshoek groter moeten zijn, waardoor de zonnepanelen verticaler komen te staan. In de zomer zouden ze vlakker moeten liggen, waardoor de hellingshoek verkleint. Omdat we maar één hoek kunnen kiezen, moeten we een compromis zoeken. 

Bovendien heeft ook het type straling invloed op de ideale hellingshoek. De optimale hellingshoek voor rechtstreekse straling is anders dan die voor diffuse straling. In België bedraagt de diffuse straling ongeveer 60% van de totale straling. Ook hier moeten we dus een compromis sluiten. Daarom oriënteer je je thermische zonnepanelen het best in functie van de toepassing.

  • Om sanitair warm water te produceren, kies je voor een compromis dat het hele jaar de beste resultaten geeft. We gebruiken immers het hele jaar door ongeveer dezelfde hoeveelheid sanitair warm water. Door de panelen in een hoek van 50° te plaatsen, kun je de verwarmingsketel gedurende de zomermaanden volledig uitschakelen – op voorwaarde dat je het correct aantal vierkante meter zonnepanelen installeert om aan je SSW-behoefte te voldoen.
  • Voor de bijverwarming van je woning plaats je de zonnepanelen in een helling die ergens tussen de winterstand en de herfst- en lentestand van de zon ligt. Kies voor een hoek van 60°, wat overeenkomt met de invalshoek van de zonnestralen in oktober en februari. Zo doe je zo laat mogelijk een beroep op je verwarmingsketel en bespaar je het meest energie. 
  • Wil je je zwembad opwarmen? Voor zwembadverwarming baseer je je het best op de invalshoek van de zonnestralen in juni en augustus. Die bedraagt zo’n 30°. kies je best voor vacuüm zonnecollectoren (zie volgende alinea).Met vlakkeplaatcollectoren zal het aantal geplaatste vierkante meter zonnecollectoren voldoen om zonder moeite aan het grootste deel van de sanitaire warmwaterbehoeften te voldoen. Bij een buitenzwembad kunnen de zonnecollectoren in de winter dienstdoen als verwarmingsondersteuning van de woning. Voorzie dan wel nog een bijkomend vat voor de opslag van de energie.

Wat zijn de verschillende types thermische zonnepanelen?

Er zijn twee types thermische zonnepanelen voor de productie van warm water en/of het voorverwarmen van verwarmingswater.

  • Vlakke zonnecollectoren
    Vlakke zonnecollectoren bevatten een metalen plaat met een speciale laag die de zonnestraling absorbeert en omzet in warmte. De binnenzijde van de metalen plaat is verbonden met een netwerk van leidingen. Daarin circuleert een vloeistof die de warmte doorgeeft. Isolatie aan de achterkant en een glasplaat vooraan beperken het warmteverlies. Dit geheel vormt een vlakke zonnecollector.

  • Vacuüm zonnecollectoren
    Een vacuüm collector bestaat uit verschillende glazen buizen die naast elkaar zijn gemonteerd. Die buizen zijn voorzien van absorberend materiaal, dat in verbinding staat met een ‘heatpipe’ of warmtepijp; een gesloten buis met een vloeistof. De vloeistof verdampt onder invloed van de zon. Die damp verspreidt zich in de buis en condenseert in het hoge gedeelte, waar de buis in contact komt met een koelvloeistof. Door te condenseren geeft de damp de warmte door aan de koelvloeistof die circuleert in een tweede gesloten circuit. De koelvloeistof wordt zo verhit, stroomt naar de warmtewisselaar van de opslagballon en gaat terug naar de warmtepijp. Daar stroomt de condensatievloeistof naar beneden en de cyclus herbegint.

Hoeveel kost de combinatie van een zonneboiler met mazout?

Voor een gemiddeld gezin van vier personen is een collectoroppervlak van minimaal vier m² nodig en een voorraadvat van 250 tot 300 liter. Voor zo’n huishoudelijke zonneboiler betaal je tussen 4.500 euro en 7.500 euro, plaatsing inbegrepen. De prijs van een stookolie-installatie met ketel, brander, regelsysteem en voorraadtank van 3.000 liter ligt tussen 4.000 en 10.000 euro, inclusief plaatsingskosten.

Hoeveel geld bespaar je door een zonneboiler te plaatsen?

Om te berekenen hoeveel geld je bespaart met een zonneboiler, vertrekken we van de hoeveelheid zonnestraling: op jaarbasis bedraagt dit voor België in totaal ongeveer 1.000 kWh/m². De zonnepanelen hebben een rendement tussen 80% en 40%, al naargelang het type. We rekenen verder met 50%.
Verder nemen we een ongunstige oriëntatie van het huis en het dak, wat een mindere zonneinstraling oplevert van 10%.
De globale energiewinst die je met je zonnepanelen kunt verwachten bedraagt dan: 1.000 kWh/m² x 50% x 90% = 450 kWh/m².

Uit een liter stookolie haal je maximaal 10,6 kWh energie. Een nieuwe condensatiestookolieketel heeft een rendement van 95%, zodanig dat een liter stookolie 10 kWh nuttige energie oplevert. Zonnepanelen in België zijn dus volgens deze berekening op jaarbasis goed voor een besparing op van 45 liter stookolie per vierkante meter.

In deze video leggen we uit waarom de combinatie van een stookolieketel met een zonneboiler dubbel voordelig is.

Hoeveel betaalt een gemiddeld gezin jaarlijks voor stookolie?

Een gezin met een normaal verbruiksprofiel gebruikt 50 liter warm water van 45°C per dag en per persoon. Een gezin van vier personen heeft om zijn sanitair warm water op te warmen in deze omstandigheden ongeveer 360 liter stookolie per jaar nodig. Met de een gemiddelde prijs van 0,6 eurocent per liter betekent dat een jaarlijkse kost van 216 euro. Wil je zelf meteen weten wat jouw besparing op financieel en ecologisch vlak bij de combinatie van een nieuwe mazoutketel met een zonneboiler voor de productie van sanitair warm water? Onze calculator cijfert het meteen voor jou uit. Na het beantwoorden van enkele verwarmingsvragen kom je onmiddellijk te weten wat het geschatte nieuwe jaarverbruik zal zijn en jouw besparing zowel in liter, als in procent, als in euro’s. De bespaarsimulator berekent de terugverdientijd van deze optimalisatie en hoeveel minder CO2 en NOx je installatie zal uitstoten.

Hoe groot moet uw zonneboiler zijn het oppervlak met zonnepanelen zijn?

Voor gezinnen met een gemiddeld verbruik zijn de grootte van de zonne-installatie en de bijbehorende besparingen snel berekend:

Samenstelling gezin    

Oppervlakte zonnecollector

Inhoud voorraadvat

Hoeveelheid zonne-energie    

Besparing in liters stookolie    

Besparing in euro    

CO2-uitstoot vermeden

2 tot 3 personen

4 m²

200 liter

1.200 kWh/jaar

160 l/jaar

96 euro/jaar

360 kg/jaar

4 tot 5 personen

5 m²

300 liter

1.600 kWh/jaar

210 l/jaar

126 euro/jaar

530 kg/jaar

6 tot 7 personen

7 m²

400 liter

2.300 kWh/jaar

310 l/jaar

186 euro/jaar

775 kg/jaar

Je kunt ook een zonne-installatie op maat laten maken door de installateur. 

In dat geval reken je het best zelf uit hoeveel sanitair warm water je nodig hebt:

Dagelijkse waterverbruik / gezinslid

Waterverbruik  per toestel/gebruiksbeurt

Type verbruiker

Verbruik

Toestel

Verbruik

zuinige verbruiker:

20 tot 30 liter

bad:

90 liter

gemiddelde verbruiker:

35 tot 60 liter

douche:

35 liter

grote verbruiker:

60 tot 85 liter

vaatwasser:

20 liter

 

 

wasmachine:

25 liter

 

 

vaatwas en schoonmaak:

65 liter

 

 

 

 

Vergeet niet om je thermische zonnepanelen regelmatig te controleren en goed te onderhouden!

Deze berichten zijn misschien interessant