Van mazouttank tot oplaadbare batterij: groene energie opslaan

“De groene revolutie komt er niet als we er niet in slagen energie beter op te slaan”, zo opende de redacteur economie van De Standaard zijn artikel over waterstof drie jaar geleden al.^[1] En groene energie opslaan blijft de uitdaging van het moment. Terwijl bijvoorbeeld kerncentrales zonder problemen dag en nacht operationeel blijven, maken zonnepanelen geen energie meer aan zodra de avond valt of produceren ze op zomerse dagen net zoveel dat hun eigenaars hun stroom niet kwijt kunnen. Om die tekorten en overschotten te compenseren, moeten we groene energie opslaan. Enkele opties onder de loep!

Oplaadbare batterijen: korte opslagcyclus

Het is veelzeggend dat de Nobelprijs voor Chemie in 2019 naar de ontwikkelaars van de lithium-ion-batterij ging – een accu met een lange levensduur die veel gebruikt wordt voor tal van toepassingen, van huishoud- en kantoorelektronica tot elektrische wagens.

Hoewel batterijen inderdaad een cruciale voorwaarde zijn voor een duurzamere toekomst en een constantere bevoorrading met hernieuwbare energie, gaan er ook stemmen op die zeggen dat accu’s niet volstaan voor een grootschalige energieopslag. Batterijen lenen zich namelijk prima voor een korte opslagcyclus (denk aan ’s avonds de energie gebruiken die je overdag met je zonnepanelen hebt opgewekt), maar zijn minder geschikt om een langere periode te overbruggen (bijvoorbeeld om ’s winters de energie in te zetten die je warmtepomp in de zomer produceerde).

Koolstofarme brandstoffen als ‘vloeibare elektriciteit’

In tegenstellig tot oplaadbare batterijen laten koolstofarme brandstoffen je wél toe om groene stroom op te slaan zonder veel aan efficiëntie in te boeten. Zo vertelt Tim Böltken, een van de drie oprichters van het Duitse INERATEC, dat je enkel goedkope groene stroom en CO₂ nodig hebt voor de productie van zogenaamde power-to-liquid brandstoffen of e-fuels, een goedje dat ruikt als een scherpe grappa, maar dat verder alle eigenschappen van stookolie bezit.^[2] INERATEC is een startup die in 2019 al twee prestigieuze innovatie-awards in de wacht sleepte en die brandstof kan produceren aan 0,7 euro per liter (afhankelijk van de prijs van groene stroom) – een kostprijs die de productieprijs van conventionele diesel en stookolie, namelijk 0,5 euro per liter, bijzonder dicht benadert. Bekijk hier een filmpje over deze e-fuels.

Het volledig geautomatiseerde systeem van INERATEC produceert bruikbare brandstof in drie stappen en haalt de nodige koolstofdioxide voorlopig bij onder meer de cementindustrie. INERATEC heeft ook een installatie ontwikkeld die de CO₂ rechtstreeks uit de atmosfeer haalt, maar dat proces is voorlopig nog te kostenintensief om op grote schaal in te zetten.

Je mazouttank in de energiemix van de toekomst

Onze energievoorziening zal meer en meer elektrisch en hernieuwbaar moeten worden om de klimaatproblemen het hoofd te bieden. 100% elektrisch verwarmen is echter niet haalbaar met onze bestaande elektriciteitsinfrastructuur. Daarnaast moeten we dus inzetten op energie-efficiëntie en -besparing, én op alternatieven zoals koolstofarme brandstoffen. In bepaalde situaties zullen vloeibare brandstoffen inderdaad nog lange tijd noodzakelijk blijven. En daarom is er binnen de energietransitie zo’n belangrijke rol weggelegd voor de synthetische vloeibare varianten. Deze nieuwe vloeibare brandstoffen zijn bijzonder geschikt voor verwarming: je kunt ze zonder grote aanpassingen aan je stookolieketel in je huidige mazouttank opslaan. Verder garanderen ze je een belangrijke mate van autonomie (net als traditionele stookolie) en zijn ze eenvoudig te vervoeren. Vloeibare brandstoffen gaan met andere woorden een mooie toekomst tegemoet!